«Μέχρι εδώ καλά πάμε» (άρθρο γνώμης για την εφημερίδα Θεσσαλονίκη της 30/3/2015)

Η κατάσταση στην Ελλάδα αρχίζει να μοιάζει με εκείνο το ανέκδοτο στο οποίο πέφτει κάποιος από το μπαλκόνι του εβδομηκοστού ορόφου και φτάνοντας στον εικοστό κατά την πτώση του μονολογεί «μέχρι εδώ καλά πάμε».

Η πολυγλωσσία, οι αλληλοαναιρούμενες πληροφορίες, οι συνεχόμενες διαψεύσεις, οι διαρροές έναντι μιας επίσημης – και άρα δεσμευτικής- πληροφόρησης, οι εκ διαμέτρου αντίθετες δήθεν τακτικές διαπραγμάτευσης είναι απαράδεκτες καθώς διαστρεβλώνουν τα πραγματικά γεγονότα προσβάλλουν τους Έλληνες καθώς τους κρατάνε στο σκοτάδι της άγνοιας, ανενημέρωτους και ανησυχούντες. Το γεγονός ότι δημοσκοπικά ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος φαίνεται να στηρίζει την κυβέρνηση δεν αναιρεί όλα τα ανωτέρω διότι εν πολλοίς μπορεί να οφείλεται και σε αυτά. Επίσης ο πρωθυπουργικός δυισμός με τις  εκτός Ελλάδας  εμφανίσεις του να χαρακτηρίζονται μετριοπαθείς και τις εντός να χαρακτηρίζονται εθνικολαϊκιστικές και πρόδρομες ενδεχόμενης ρήξης με τους εταίρους είναι επίσης απαράδεκτος.

Εξαερώνεται με ταχείς ρυθμούς η όποια αξιοπιστία της χώρας που ανακτήθηκε όλα αυτά τα χρόνια με πάρα πολλές θυσίες, λάθη, κοινωνική και οικονομική ασφυξία. Εκμηδενίζονται οι προοπτικές ανάκαμψης και βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων καθώς ο πήχης ολοένα και βυθίζεται.

Προ ενός έτους ο δημόσιος διάλογος είχε στο επίκεντρο τους τρόπους με τους οποίους η Ελλάδα θα επιχειρήσει την έξοδο από την κρίση – όχι από το μνημόνιο απαραίτητα. Η προηγούμενη κυβέρνηση δεχόταν σκληρή και δίκαιη κριτική για λάθη, ανεπίτρεπτες παραλείψεις, ολιγωρίες και εν γένει αδυναμίες που επιβάρυναν δυσανάλογα τους φτωχούς, επιβράδυναν την προοπτική ανάπτυξης και ενέτειναν τις ανισότητες. Σήμερα όμως τα κεντρικά ζητήματα είναι η πιθανή ρήξη με τους εταίρους, το grexit, η κυκλοφορία διπλού νομίσματος ( που ισοδυναμεί με έξοδο από την ευρωζώνη) και ο περιορισμός στην κίνηση κεφαλαίων. Ταυτόχρονα έχει λάβει χώρα bank run με περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ να έχουν αποσυρθεί από τις τράπεζες και η βεβαιωμένη υστέρηση στην είσπραξη φόρων δυναμιτίζει τους στόχους του προϋπολογισμού αλλά και την δυνατότητα άσκησης κοινωνικής πολιτικής.

Η ίδια η κυβέρνηση έχει υπονομεύσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τη μετέπειτα πορεία της καθώς όλοι ανεξαιρέτως οι χειρισμοί της ήταν επιεικώς ερασιτεχνικοί αν δεν είναι ενταγμένοι σε σχέδιο συνειδητής ρήξης. Αντί του στόχου να βελτιωθούν σημεία του μνημονίου, να ανατραπούν λανθασμένες ρυθμίσεις και προβλέψεις και να επιταχυνθούν κάποιες κομβικές μεταρρυθμίσεις ξαναμπήκε η χώρα στο μάτι του κυκλώνα. Επί δύο μήνες ετοιμάζεται μια λίστα μεταρρυθμίσεων και ποτέ δεν ολοκληρώνεται, ποτέ δεν είναι σοβαρή, ποτέ δεν είναι ποσοτικοποιημένη. Πέραν του γεγονότος πως επί δύο χρόνια σαν αξιωματική αντιπολίτευση όφειλαν να ετοιμάσουν κάποιο σοβαρό σχέδιο για τη χώρα διότι οι αντικειμενικές συνθήκες ήταν σε όλους γνωστές, σήμερα παρουσιάζεται μια δομική αδυναμία συνεννόησης με τους Ευρωπαίους εταίρους. Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, που ήταν κοστολογημένο δεν αναφέρεται καθόλου,  όχι διότι ήταν ένα κακό πρόγραμμα, αλλά διότι δεν πατούσε πουθενά δημοσιονομικά. Θαρρείς και το πλεόνασμα βολονταρισμού θα κάλυπτε τα δημοσιονομικά ελλείμματα ή ανάγκες.

Η βίαιη απομάγευση της αντιμνημονιακής ρητορείας είναι μείζον εμπόδιο που φέρνει ήδη σοβαρούς κραδασμούς στο σώμα της κυβέρνησης και κυρίως στον κορμό αυτής, τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι αμφίβολο αν το κόμμα αυτό θέλει και μπορεί να ξεπεράσει το σοκ της προσγείωσης στην πραγματικότητα. Ταυτόχρονα είναι όμως και μία – ίσως η μοναδική- ευκαιρία μιας στροφής και μιας δομικά διαφορετικής προσέγγισης. Η μετάβαση από μία αντιμνημονιακή διακυβέρνηση σε μία πραγματικά προοδευτική διακυβέρνηση είναι η μόνη οδός που με πολλές προϋποθέσεις μπορεί να οδηγήσει με κάποια σχετική ασφάλεια και σε ένα ευτυχές τέλος.

Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν. Έχουμε φτάσει στον εικοστό όροφο κατά την πτώση μας από την πολυκατοικία. Όποιος πιστεύει ότι «μέχρι εδώ καλά πάμε» έχει την ευθύνη των πράξεων και των παραλείψεών του.